Ngôi chùa có màu sắc rực rỡ dưới ánh nắng, là nơi sinh hoạt của người Khmer quanh Khóm Xuân Hoà, thị trấn Tịnh Biên.
Chùa Mới nằm trên đường 91, cách chợ Bách hóa Cửa khẩu Quốc tế Tịnh Biên khoảng 2 km, do người Khmer xây dựng. Không chỉ là nơi tu hành của các nhà sư theo phái Nam Tông, chùa còn là điểm sinh hoạt văn hóa của đa số bà con dân tộc Khmer trong khu vực.
Kiến trúc chùa Mới là sự kết hợp hài hoà giữa nghệ thuật trang trí của văn hoá Khmer và thiết kế đầy màu sắc của văn hóa Angkor. Từ cổng, mái, cột chùa đến kiến trúc bên trong, tất cả đều có tượng hình đầu chim, tiên nữ và thần rắn Naga.
Chùa có một gian chính, đồng thời là chánh điện, trần cao. Tượng Phật Thích Ca ngồi trên đài sen được đặt ở giữa. Trên vách tường đã cũ ghi năm xây chùa là 2421 (Phật lịch, 2019 là năm thứ 2563).
Bao quanh tượng Phật là những chi tiết chạm trổ sắc sảo với màu sắc sặc sỡ.
Bên trong chánh điện có những bức phù điêu, hình ảnh Đức Phật Thích Ca.
Bên ngoài điện chính là hàng dài tháp đựng cốt của Phật tử nép mình dưới tán cây thốt nốt. Các ngôi tháp có nhiều kích cỡ khác nhau, thể hiện điều kiện của mỗi gia đình.
Ông Chau Phol làm công quả ở đây hơn 50 năm cho hay, ngôi chùa vẫn giữ nguyên kiến trúc xưa. “Chúng tôi vừa cho khánh thành một gian nhà dùng để đãi khách và tổ chức các lễ hội trong năm”, ông nói.
Chùa có không gian rộng rãi, nhiều cây xanh. Du khách đến đây có thể nghe ông Phol kể về lịch sử chùa Mới, dù ông nói tiếng Việt không rành.
Theo nghi thức truyền thống của người Khmer, cứ đến lễ hội hoặc dịp đặc biệt, người dân và Phật tử sẽ cùng đến chùa để chuẩn bị. Trong ảnh là hoạt động làm hoa thủ công từ bắp chuối để trang trí trong lễ khánh thành gian nhà mới của chùa.